Controle op contant geld

Controle op contant geld
Reportage: NPO Radar
Presentator: Antoinette Hertsenberg

27 feb 2023 / Hilversum Mediapark

Kritiek op wetsvoorstel: ‘massasurveilance’

Privacywaakhond Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is echter zeer kritisch op het wetsvoorstel. De AP ‘ziet een vorm van massasurveillance die kan leiden tot uitsluiting en waarbij risico’s op discriminatie kunnen ontstaan.’ Ook de stichting Privacy First heeft grote bezwaren. Directeur Godaya Komen stelt: ‘Er zullen ongetwijfeld kleine voordelen zijn in het oppakken van de boeven. Maar het gaat echt ten koste van een groot deel van de bevolking die in de gaten wordt gehouden.’

Controle op contant geld (Privacy First)

De AP en Privacy First zien niet alleen problemen in gezamenlijke transactiemonitoring, maar ook in een ander onderdeel van het wetsvoorstel. De navraagplicht. Banken zouden de plicht krijgen om bij elkaar navraag te doen over klanten die ze onbetrouwbaar vinden lijken.

Fleur le Roy, advocaat bij van Ardenne & Crince le Roy Advocaten: “Dit kan desastreuze gevolgen hebben voor een klant, zoals discriminatie en onterechte uitsluiting.”

Zwarte lijsten door de navraagplicht?

Bovendien weet je niet precies waarom een bank je als ‘hoog risico’ bestempelt. De wettelijke normen daarvoor zijn namelijk ‘open en multi-interpretabel’, legt Fleur le Roy uit. Zij is als advocaat bij van Ardenne & Crince le Roy Advocaten gespecialiseerd in anti-witwaswetgeving. ‘Er is geen klip-en-klaar antwoord voor klanten op de vraag wanneer zij precies als hoog risico kunnen kwalificeren,’ stelt Le Roy. ‘De open normen kunnen ervoor zorgen dat instellingen ongewild verkeerde inschattingen maken. Dit kan desastreuze gevolgen hebben voor een (potentiële) klant, zoals discriminatie en onterechte uitsluiting, met mogelijk onomkeerbare financiële en reputatieschade tot gevolg. In de praktijk gebeurt dit al.’

Het risico dat banken gebruiken zullen maken van een zwarte lijst in het kader van de navraagplicht, noemt Le Roy ‘reëel’. Een zwarte lijst zou banken immers helpen om zo efficiënt mogelijk te controleren op witwassen. Ook Simon Lelieveldt, die tot twaalf jaar geleden hoofd toezicht was bij de NVB, vreest dat de navraagplicht zal leiden tot een ‘de facto zwarte lijst’ waardoor mensen worden buitengesloten. ‘Ik denk dat een hoop mensen bang zijn voor het monitoren dat in China gebeurt of in Duitsland door de Stasi gebeurde,’ stelt hij. ‘Daar moeten we niet terechtkomen.’

De gehele uitzending vind je hier.

Bron: Radar

Alle rechten voorbehouden
© 2019 Stanley ter Haar